De Afscheidsmonologen [Bos Theaterproducties]
Regie: Leopold Witte. TONEEL

'De Afscheidsmonologen', is de nieuwkomer binnen de monologenreeks van Rian Gerritsen. Voorafgaand waren, ‘De vaginamonologen’, ‘De gesluierde monologen’, en ‘Het goede lichaam,’ erg populair bij een gemêleerd publiek, van adolescenten tot senioren. Gerritsen speelt zeventig voorstellingen door het hele land. Elke voorstelling behandelt zij het zelfde thema, maar steeds met andere spelers. Onder anderen Sara Kroos, Cornald Maas, Gijs Scholten van Aschat en Esther Gerritsen schreven dé teksten voor de voorstelling.

Copyright Joris van Bennekom
Bij elke vorm van doodgaan, hoort een ander verhaal, zo luidt het uitgangspunt van deze bijzondere voorstelling. Woede, verdriet, angst, maar ook momenten van gelukkig zijn komen aanbod. En wat elke vorm van dood gaan gemeen heeft, zijn deze vier emoties. Het is voor het eerst dat het thema afscheid zo concreet op het toneel wordt besproken. Vragen als: “wat wil je?” “Begraven of cremeren?” en “Heb je het al geregeld?” komen in de loop van de avond naar voren. Elke avond zijn de antwoorden anders. Elke voorstelling worden er andere emoties gespeeld. Elke voorstelling is uniek.

Spiekbriefjes
In eerste instantie krijg je het gevoel dat je naar een interview zit te kijken. Sipke Jan Bousema en Nettie Blanken vertellen over wat de dood met hen doet. Al snel staat Blanken op en leest een verhaal voor. De tekstkaart in haar hand dient echter slechts als spiekbriefje. Het zijn de echte emoties en echte tranen die haar spel aangrijpend maken. Blanken verhaalt over een vrouw die zojuist te horen heeft gekregen dat ze terminaal ziek is. De chirurg raadt haar aan het te accepteren en bij de dag te leven. Alsof ze daar de tijd voor heeft, opgeslokt door iedereen die haar wil steunen! Blanken staat te schreeuwen op het toneel, de onmacht die zij voelt zweeft als een wolk door de zaal. Sommige mensen lachen, sommige mensen huilen. Na haar laatste zin zakt Blanken zuchtend terug in haar stoel en over haar wang glijdt een traan.

Opvullende stilte

Copyright Joris van Bennekom
De muziek in de voorstelling is niet altijd even gepast. De mooie integere melodietjes op de piano vallen niet uit de toon. Het harde elektrische gitaar spel wel. Het lijkt alsof de muziek in de voorstelling gebruikt wordt als middel om de changementen op te vullen. Alsof de stilte moet worden opgevuld, maar wat is er mooier dan stilte tijdens een afscheid. We nemen immers afscheid van het verhaal wat zich hiervoor heeft afgespeeld. Een verhaal van iemand die echt heeft bestaan en die het publiek tijdens de voorstelling heeft mogen leren kennen.

Universeel
Tijdens ‘De Afscheidsmonologen’ word je op een concrete, maar niet onaangename manier met de dood geconfronteerd. Momenten van herkenning zijn aanwezig, harde feiten over dood gaan worden op tafel gelegd. Maar wat deze voorstelling heel bijzonder maakt, is dat het publiek zich niet ongemakkelijk hoeft te voelen. Het publiek kan zich inleven. Er kan worden gelachen, er kan worden gehuild. Dood gaan is immers een universeel thema. Iedereen heeft er gevoelens bij en voor bijna iedereen is en blijft het moeilijk. Maar als je de zaal weer uitloopt, verlaat je die met een glimlach. Want wat was het toch een mooi afscheid.


Artikel informatie
Redacteur:     Loessanne Boomsma
Gezien:     22-01-2010 in Stadsschouwburg de Harmonie in Leeuwarden
Speelperiode:     tot en met 16-02-2010
Cast:    •    Frits Barend
•    Noraly Beyer
•    Nettie Blanken
•    Peter Blok
•    Sipke Jan Bousema
•    Nelli Cooman
•    Philip Freriks
•    Rian Gerritsen
•    Karel van de Graaf
•    Deborah Gravenstijn
•    Hanneke Groenteman
•    Boudewijn de Groot
•    Yvonne van den Hurk
•    Nelleke van der Krogt
•    John Leerdam
•    Mimoun Ouled Radi
•    Toine van Peperstraten
•    Marga van Praag
•    Joost Prinsen
•    Jochem Uytdehaage
•    Ria Visser
•    Maarten van der Weijden
•    Anita Witzier
•    e.a.

 http://www.theaterjournaal.nl/Artikel.aspx/De-Afscheidsmonologen